Na een goede nachtrust op de Noordkaap stonden Polen en Denemarken op ons programma. Polen is een buurtschap dat uit slechts twee wegen bestaat waar een paar boerderijen aan liggen; ook vind je er aan de Slapersdijk een paar arbeidershuisjes. De buurtschap kreeg zijn naam dankzij haar afgelegen ligging en dat was te merken ook. De camper paste net op de weg en gelukkig kregen we dankzij de afgelegen ligging en de beperkte bewoning géén tegenligger!

Vervolgens voerde de route langs weer smalle wegen naar het iets verder gelegen Denemarken. Het plaatsnaambord was helaas verdwenen; misschien meegenomen door iets te uitbundige Denen nu dat land in het EK Voetbal met 4-1 van Rusland had gewonnen (of waren het de Russen uit Polen die het verlies niet konden verkroppen?). Kortom, geen foto van het plaatsnaambordje Denemarken

Op weg naar Napels (bij Winschoten) passeer je Heiligerlee. Dit plaatsje is bekend geworden door de Slag bij Heiligerlee op 23 mei 1568 waarbij aan de ene kant de Opstandelingen/Staatsgezinden onder aanvoering van de broers Lodewijk en Adolf van Nassau gevochten hebben tegen de Spaanse Troepen, onder aanvoering van Jan van Ligne, Graaf van Arenberg. Door een list versloegen de Staatsgezinden de Spaanse troepen waarbij aan Hollandse kant slechts 50 soldaten het leven verloren en aan Spaanse kant het tienvoudige. Algemeen wordt deze veldslag als het begin van de tachtigjarige oorlog aangemerkt. In Heiligerlee is een lieflijk museumpje ingericht, dat volgens de vriendelijke en zeer enthousiaste vrijwilligster (gepensioneerde onderwijzeres) eigenlijk meer een informatiecentrum is en die ons met prachtige verhalen wist te boeien. Van de slag zelf zijn nagenoeg geen overblijfselen bewaard gebleven en aan de rand van Heiligerlee herinnert een standbeeld ons aan dit begin van de 80-jarige oorlog.

Inmiddels was het bijna middag; we hebben overwogen om verder te gaan naar Napels, hetgeen niet veel meer is dan een straatnaambordje en een handvol huizen aan de rand van Winschoten. Omdat we toch al een klein beetje genoeg hadden van kleine wegen en het telkens in de berm uitwijken voor tegenliggers, besloten we tot een ommekeer op onze geplande route en terug te keren naar het land van “Bûter Brea en Griene Tsiis”, Friesland dus, om vanuit Appelscha het Fries-Drentse Wâld onveilig te maken. We hadden tevoren wel even gebeld met de camperplaatsbeheerder, omdat deze camperplaats heel gewild is, maar gelukkig was er nog een (reserve)plaats vrij, waar we rond 1 uur in de middag aankwamen.

Op 15 km fietsafstand van Appelscha ligt Veenhuizen. Maar om daar met de fiets te komen moet je dwars door het Focheloërveen, één van de laatste gebieden met hoogveen van West-Europa. Veen, veen en nog eens veen, zover het oog reikt. Hier komt o.a de kraanvogel voor en de blauwe kiekendief; beide hebben we helaas niet gezien maar wel de gele kwikstaart, die voor ons de weg over vloog. Je waant je werkelijk alleen op de wereld als je door dit gebied heen fietst. Het enige wat je hoort is het gekwetter van diverse soorten vogels. We hebben over die 15 km bijna twee uur gedaan omdat we heel vaak stil hebben gestaan om te filmen en foto’s te maken.

Veenhuizen is ontstaan doordat de Maatschappij van Weldadigheid (tegenwoordig zouden we het Niet Gouvernementele Organisatie noemen, een NGO dus) in 1823 een contract met de Nederlandse regering sloot om 4.000 wezen op te nemen, waarvoor in Drenthe op de grens met Friesland drie grote gestichten werden gebouwd. Later werden in die gestichten ook bedelaars en landlopers – verplicht – opgenomen. In 1859 werden deze gestichten door de Rijksoverheid overgenomen en omgevormd tot strafinrichtingen en voor het gevangenispersoneel werden woningen gebouwd. Zo ontstond het huidige dorp Veenhuizen. In de laatste jaren van het bestaan van het gesticht Veenhuizen werd het gebruikt als “opvoedingsinstelling” voor dronken bestuurders en in 1984 sloot dit deel voorgoed zijn deuren. Nu is er het Nationaal Gevangenismuseum in gevestigd, waarin je van alles te weten komt over het heden en het verleden van misdaad en straf in Nederland.

Om je een indruk te geven van het 19^e eeuwse leven in een strafkolonie voor wezen en bedelaars hebben we hier even het weekrantsoen opgenomen: “De voeding te Veenhuizen is het gehele jaar als volgt: Zondag ratatouille (gestampt eten), Maandag erwtensoep, Dinsdag ratatouille, Woensdag gortsoep met twee lood vleesch, Donderdag ratatouille, Vrijdag gort, Zaterdag gortsoep als boven.”

Karig eten, maar ja de kosten moesten worden gedrukt, want het ging immers om gemeenschapsgeld in een tijd waarin resocialisatie en voorbereiden op de terugkeer in de maatschappij nog een onbekend verschijnsel was Even ter vergelijking: Jolanda X, veroordeeld tot 6 jaar en 10 maanden gevangenisstraf, kost de Nederlandse Staat in 2020 € 574 per dag oftewel € 1.431.597 in totaal. Mocht je ooit in de buurt komen, neem dan een kijkje in het Nationaal Gevangenismuseum in Veenhuizen; wij kunnen het je aan bevelen.

De volgende dag hebben we een 50 km lange fietstocht, dwars door het Fries-Drentse Wâld (ook het Drents-Friese Wold genoemd, net van welke kant je het bos benadert) gemaakt. Het woud is vooral door zijn enorme afwisseling bijzonder mooi: het ene moment fiets je door veengebied, dan door een zeer waterrijk landschap met vele vennen waarbij jouw ogen worden aangetrokken door de knalgele bloemen van het beenbreek, vervolgens fiets je dwars door een stuifzandgebied waar je een Tapuit op je weg vindt, dan weer dwaal je door een dennenbos om vervolgens op een bankje onder reusachtige beuken jouw meegebracht boterhammen als lunch op te peuzelen.

Aan de rand van het natuurpark vind je het esdorp Diever. Esdorpen – tenminste nu nog hun historisch kern – bestaan uit Saksische boerderijen, ruim uit elkaar en zonder enige ordening neergezet en vaak schuilgaand onder enorme eiken of beuken. Bijna altijd heeft een esdorp één of meerdere brinken. Midden op de Brink hebben we ons tegoed gedaan aan een cappuccino met appeltaart om te vieren dat Janny deze dag officieel met pensioen gaat. om daarna even een wandeling door het esdorp zelf te maken. En ja hoor, midden in het dorp een kleine weide met grazende schapen, zoals wij dat uit onze jeugd nog herkenden.

Van Diever naar Appelscha is het nog een uurtje fietsen en op die weg passeer je een onderduikershol uit de Tweede Wereldoorlog. In 1942 is het door een aantal verzetsmensen uit Diever gemaakt om daar onderduikers en neergehaalde piloten een tijdelijke schuilplaats te kunnen geven; in 1944 is het onderduikershol verraden en zijn de makers opgepakt en naar de kampen in Duitsland gebracht; 8 verzetsstrijders zijn omgekomen, slechts één heeft het na kunnen vertellen.

Net buiten het Natuurgebied ligt aan de Drentse zijde het zogenaamde Blauwe Meer, ontstaan door grootschalige zandwinning. Het meer is dan ook zeer diep. In het zand van het Blauwe Meer komt plaatselijk glauconiet voor, een mineraal met een donkergroene kleur dat gemakkelijk verweert. Samen met de diepte zorgt dit voor de blauwgroene kleur van het water. Toen wij er ‘s morgens al om half tien waren was de lucht bewolkt en had het meer een groen-blauwe kleur. We maakten een wandeling rond het meer en zagen daar onder andere een grauwe vliegenvanger.

Onderweg naar Coevorden passeerden we ook nog Marokko en hebben we Moscou en Elim maar overgeslagen. Morgen gaan we verder en komen we in Gelderland.

Speciaal voor diegenen die onze aanvullende foto’s zoeken: je vindt ze onder de link “Foto’s 2021 Nederland” aan de rechterkant op het scherm als je op tablet of PC kijkt, of als je op een smartphone kijkt ga dan naar foto’s, scroll helemaal naar beneden en tik op de link “Foto’s 2021 Nederland”