Van Pompei en Napels vervolgen wij onze weg naar Matera. Deze weg voert ons door het mooie Calabrië en Basilicata. Het wilde en afgelegen Basilicata behoort tot de armste regio’s van Italië. De streek wordt weinig bezocht, en is daardoor onbedorven gebleven.

Hoog gelegen op de rand van een diep ravijn in Basilicata ligt in een verlaten maanlandschap van kale valleien de stad Matera, een stad van ruim elfduizend jaar oud. Vroeger leefden de mensen hier in uitgehakte rotsen. Vermoedelijk fungeerden de grotten van de 8^e eeuw tot de 13^e eeuw als schuilplaats voor het uit het Byzantijnse Rijk gevluchte monniken. In de 15^e eeuw namen veel boeren de uitgehakte kapellen over en later in de 18^e eeuw werden complete woonhuizen en kloosters in de rotsen uitgehouwen. In de jaren 50 woonden er nog zo’n dertig-tot veertigduizend mensen in de sassi (grotten) en elke woning werd door zo’n negen personen bewoond. Door slechte sanitaire omstandigheden (mens en dier leefden samen in dezelfde ruimte) was het sterftecijfer hoog. Daarom werd er besloten dat iedereen de sassi moest verlaten.

Buiten het centrum van Matera vind je ogenschijnlijk ‘normale’ huizen die gebouwd zijn in 1936. Ze worden ook wel Case di Mussolini genoemd. Het zijn de huizen waarnaar de bewoners moesten verhuizen omdat de sassi te gevaarlijk werd. De boeren woonden beneden waar ook de stallen waren, de rijkeren trokken in het bovenste deel van het huis. Veel mensen verhuisden naar elders. Als gevolg hiervan ontstond er een enorme leegstand en was Matera begin jaren tachtig een soort spookstad.

Sindsdien is er veel veranderd,hoewel er nog veel grotwoningen onbewoond zijn, wachtend op iemand die de uitdaging aangaat om een woning te renoveren. Als je je intrek wilt nemen in een grotwoning, wordt als tegenprestatie gesteld dat je de woning renoveert. Zo wordt de stad beetje bij beetje opgeknapt. Tegenwoordig is het hip om in een gerenoveerde sassi te wonen en door het toenemende toerisme doen ze nu ook dienst als B&B, souvenirwinkels of extravagante vijfsterrenhotels. In tegenstelling tot de jonge mensen zouden de ouderen niet meer in de sassi willen wonen omdat vele er nare herinneringen aan hebben.

Matera is ook al jaren een uitverkoren plek van filmmakers uit Hollywood, voornamelijk films met een Christelijke inslag zoals een van de laatste films ‘The Passion of Christ” van Mel Gibson en de inwoners zijn er maar wat trots op als ze als figurant in een film mee mogen doen. Maar ook trots zijn ze op hun afkomst want wie kan nog zeggen dat ze nog in dezelfde woningen leven als hun voorouders 9000 jaar geleden.

Wij verblijven twee dagen in deze bijzondere stad met 60.000 inwoners. Omdat we met de camper natuurlijk niet de stad in konden, stonden we op een lager gelegen CP plaats en werden we door de eigenaar met een busje naar de stad gebracht. De man had het zo druk met het praten tegen twee Italiaanse medereizigers in het busje dat we met een slakkengangetje naar boven naar de stad reden en hij zijn handen meer los dan vast had aan het stuur, maar goed, we kwamen heelhuids boven. Het is vaak handen en voeten werk want de oudere Italianen spreken nauwelijks een woord buiten de landsgrenzen. Grappig was wel toen we tegen de chauffeur zeiden dat we wel terug zouden lopen naar de camping hij zei; Dutch always walk.

Op ons gemak hebben we door Matera gelopen met steeds een spectaculair uitzicht en langs schattige doorkijkjes. Kerken in diverse stijlen, van Romaans tot barok.

Via kleine weggetjes, trappen en vele grotten kom je in het lager gelegen Matera uit, de Sasso Caveoso. Hier staat de San Pietro Caveoso, aan een schitterend plein dat uitzicht biedt op de Chiesa di Santa Maria di Idris en de San Giovanni in Monterrone, twee kerken die allebei in de enorme rots gevestigd zijn.

Ook bezochten we twee sassi huizen ingericht zoals men vroeger woonde en een kerk in een grot van drie verdiepingen waar nog een graf met een skelet te zien is van een monnik die zich daar waarschijnlijk vroeger schuil hield. Gezien het feit dat hij daar gevonden is in een graf heeft men het vermoeden dat het om een belangrijk persoon ging.

Het was een belevenis om in deze stad rond te dwalen.

De plannen voor 2019, het jaar waarin Matera culturele hoofdstad zal zijn, omvatten ook het project om van alle leegstaande grotten in de Sasso Cavaeoso een groot openluchtmuseum te maken, waarin het leven in de grotten nagebootst wordt. Er werd op dit moment al volop overal gewerkt zonder dat het storend is voor de bezoeker.

Morgen gaat onze reis weer verder.