Nogmaals de Spaanse Hoogvlakte.

Bij de Spaanse Hoogvlakte of Meseta denken de meeste niet-Spanjaarden aan het gebied tussen Pamplona en León op een hoogte van ongeveer 600 meter boven zeeniveau. Maar de Spaanse Hoogvlakte is veel groter: het wordt begrensd door het Cantabrisch Gebergte in het noorden, het Iberisch Randgebergte in het oosten, de Sierra Morena in het zuiden en de Extremadura en de bergen van noordelijk Portugal in het westen. Het klimaat op de meseta wordt door Spanjaarden omschreven als "nueve meses de invierno, tres meses de infierno"; de klankovereenkomst in het Spaans (invierno-infierno) gaat in het Nederlands verloren, maar de zin betekent zo veel als "negen maanden winter en drie maanden hel". In weerkundige termen is er sprake van een lange winter en een korte, hete zomer. Het hoogste deel van de meseta ligt op 1000 meter boven zeeniveau en van Valencia naar Zagarosa rijd je door dit deel. Als je eenmaal op hoogte bent, is het bijna net zo vlak als Nederland; er groeien echter weinig bomen, sterker nog, toen wij er door heen reden leek er bijna niets te groeien.

De Mudéjar

Naarmate de middeleeuwse christelijke koninkrijken op de vastelandgebieden oprukten die eerder bezet waren door de islam, bleven vele islamitische inwoners wonen in het veroverde gebied. Deze moslims zijn bekend onder de naam Mudéjar. Deze islamitische inwoners organiseerden zich in gemeenschappen, ze mochten hun godsdienst blijven uitoefenen, hadden een zekere mate van zelfbestuur en werkten grotendeels in de landbouw en in de constructie. Zij waren de makers van een unieke stijl van architectuur die ontwikkeld werd in de verschillende koninkrijken van het middeleeuwse Spanje, bekend onder de naam van Mudéjar.

De Mudéjar is een symbiose van de typische romaanse en gotische stijl van het Westen met de meest karakteristieke decoratieve elementen van de islamitische architectuur. De typisch decoratieve baksteen met geglazuurde keramische motieven is bij uitstek het Mudéjar bouwmateriaal. Dit, samen met het gebruik van hout in het dak, weerspiegelt de meest representatieve elementen van de islamitische architectuur. Deze architectonische stijl, waarin het decoratieve het louter constructieve in perfecte harmonie bekleed, vond alleen plaats op het Iberisch schiereiland, waar gedurende enkele eeuwen de twee culturen naast elkaar woonden.

De stad Teruel is een voorbeeld van de meest representatieve Mudéjar en Spaanse kunst die gevonden kan worden. Zozeer zelfs, dat het Mudéjar in Teruel in 1986 erkend werd door de UNESCO als werelderfgoed. Elke bezoeker die “oog” voor het mooie heeft, zal zeker van deze wonderen genieten. Wij gingen er naar toe omdat we geen brood meer hadden en onze bestemming, Albarracin, zeer weinig winkels kent. Wij namen dus het zekere voor het onzekere en hebben een kleine omweg gemaakt, waarbij we tevens de gelegenheid te baat hebben genomen om het stadje met zijn bijzondere architectuur te bekijken. Bij het vertrek had onze navigatie ook iets bijzonders in petto; het stuurde ons door hoe langer hoe smallere straatjes en op een gegeven moment was het echt passen en meten toen we via een zeer nauwe steile doorgang naar beneden,nog geen duimbreed ruimte meer aan weerskanten - een haakse bocht moesten nemen. Janny moest de camper uit om te kijken want je moet zowel op de bovenkant als de onderkant letten en met haar aanwijzingen...het kèn net (gelukkig niet op zijn Fries). Hier krijg je het dus echt Spaans benauwd van!

Albarracin

Albarracin is een dorp dat ligt op bijna 1200 meter hoogte; in vervlogen tijden werd het gehele gebied van zuidelijke Aragón van hieruit gecontroleerd. De naam komt van de Moorse heerser, de Berber Aben Razin en zijn kinderen: Al-Banu-Razín: de kinderen van Razín. Het dorpje huisvest 1100 'Albarracínenses', zoals de bewoners worden genoemd, en werd in 1961 in zijn geheel geklasseerd als Historisch Erfgoed. Albarracín is een heus openlucht museum en een dorpje waarin sinds de 17de eeuw vrijwel niets veranderde. Als je Albarracin nadert, zie je boven het dorp op een heuvel de resten van het Alcazar van de berber Razin al liggen. In de 11de en de 14de eeuw werd het geheel verbouwd door de katholieke heersers. Grote delen zijn nadien verwoest door oorlogen, alleen de Torredel Andador, het bastion en de muren van 12 meter hoog en anderhalve meter dik bleven over; de restauratie werd nog niet zo lang geleden aangevangenen is ook nog lang niet voltooid. Men is nu bezig met de restauratie van het aller-oudste deel van het Castillo uit het jaar 1.000.

Wij stonden er met onze camper op de gemeentelijke camping, zo'n 1,5 km van het dorpje en op 1100 m hoogte. Naar het dorpje lopen betekende dan ook op het eind een flinke klim, die gelukkig merendeels via trappen kon verlopen; en ineens sta je daar dan, midden op het Plaza Mayor, en waan je je in de middeleeuwen. Straatjes, voorzien van keien als plaveisel en waar daken daarboven dichtbij elkaar komen in een eigenaardige, originele poging om bewoonbare ruimte te winnen. Ruimte die ook aan de andere kant wordt gewonnen door boven het ravijn te bouwen, slechts gesteund door houten palen vanuit de rotswanden. Albarracin bekoort, charmeert met de voor deze streek typische huizen. Elk moment verwacht je dat Don Quichot en zijn helper Sancho Panza om de hoek op zijn paard komt aanrijden.

De Calle de la Catedral is zowat de belangrijkste straat van het dorp, ook op historisch architecturaal vlak. Zij bestaat al sinds de 10de eeuw en huisvest de enige toegangspoort tot de omwallingen. Uiteraard onderging de straat sinds haar ontstaan vele wijzigingen. Er zijn enkele belangrijke historische gebouwen in la Calle de la Catedral, zoals Casa de Cultura y Correos, la Casa de los Monterde en het Palacio Episcopal dat met een barokke toegangspoort dagtekent uit de 17de eeuw.

We hebben hier met veel plezier rondgewandeld. Maar we moesten ook weer wennen aan een lagere temperatuur. Liepen wij nog met blote benen en een vest, de Spanjaarden waren dik ingepakt met winterjassen en mutsen op. (overdag was het 20, als de zon onderging 10)

De Monegros

Vanuit Albarracin ging onze reis verder naar Sariñena, een dorpje 60 km ten oosten van Zagarosa, liggende in de Monegrossteppe. De Monegrossteppe is een steppe die zich uitstrekt over de provincies Zaragoza en Huesca in het centrale deel van het Ebro-bekken. De steppe wordt ruwweg begrensd door de zuidelijke uitlopers van de Pyreneeën in het noorden en de vallei van de Ebro in het zuiden en meet 2764,90 km. Met een bevolkingsdichtheid van 7,4 per km² is dit een van de dunstbevolkte gebieden van Spanje. De steppe valt samen met de comarca Monegros. In de zomer kan de temperatuur in deze steppe oplopen tot wel 40 °C. In de winter kan het koud worden door de ligging, ver landinwaarts op het Iberisch schiereiland. Er valt in de Monegrossteppe gemiddeld tussen de 300 mm en 350 mm regen per jaar. De Monegrossteppe is daarmee ook volgens de droogte-index van de klimaatclassificatie van Köppen een steppe.

Vergaande irrigatie in dit gebied, waar de verdamping sterker is dan de hoeveelheid neerslag die er valt, is er de oorzaak van dat het gebied sterk verzilt is. Hierdoor en het feit dat er bijna niemand woont maakt dat het gebied een desolate indruk maakt. Wij hebben er één nacht doorgebracht op de gemeentelijke camperplaats in Sariñena, vooral omdat anders de dagetappe over de Pyreneën veel te lang zou worden.

Oloron-Sainte-Marie

Vanuit Sariñena ben je in een half uurtje in de provinciehoofdstad Huesca, een vreselijke stad om door te rijden: bijna alle wegwijzers geven de richting naar een lokale bezienswaardigheid of lokatie (de kerk, Plaza de San Lorenzo, de begraafplaats etc.), maar naar een grote stad buiten Huesca zoals Jacca ho maar. Zelfs naar dorpjes net buiten Huesca staat geen verwijzing. Je moet hier dus volledig vertrouwen op jouw navigatie en daar heb ik, na een paar verschrikkelijke missers van dat apparaat, niet zo heel veel zin in. Maar goed, uiteindelijk vonden we een bordje "salida N330" en dat is de weg naar Jacca.

Van daaruit naar de Pas de Somport en door de tunnel, waarna je in Frankrijk uitkomt. Een prachtige rit over de Pyreneën. Nu heeft elk jaargetijde zijn eigen charme, maar na 11 weken strakblauwe lucht en temperaturen rond de 25-30 graden heeft de herfst in de Pyreneën met zijn rijke schakeringen geel en rood wel een heel bijzondere aantrekkingskracht.

Zestig kilometer landinwaarts kom je in Oloron-Sainte-Marie, waar we op de camperplaats, midden in de stad, de nacht doorbrengen.

Het stadje Oloron-Sainte-Marie, gelegen op de grens van de Béarne valleien Aspe en Ossau, bezit een opmerkelijk onroerend erfgoed. Zo staat de Heilige-Maria kathedraal op de UNESCO werelderfgoedlijst als onderdeel van de Santiago de Compostella wandelroute, met zijn schitterend gewerkte romaanse portaal uit de 12de eeuw.

De kathedraal schijnt ook een aardige kerkschat te hebben, maar dit gedeelte was gesloten; de kerkschat is bijeen geroofd door Gaston IV de Béarn, bijgenaamd de kruisvaarder. Na een bezoek aan deze kathedraal (weer heuvel op, uiteraard), een lokale uitbater van drankjes en de middeleeuwse wijk Saint-Croix hielden we het voor gezien en zijn we weer rustig naar de camper gelopen.

De overige foto's staan op Flickr in Album 2017-12 (vanaf 21.00 uur). Morgen begint week dertien van onze trip.